طراحی جسورانه‌ ی تیم طراحی سونی در انتخاب روش‌های نوآورانه برای بهبود تجربه ‌ی بازی های کامپیوتری و انتخاب‌های ایده‌آل ‌گرایانه‌ ی تیم مهندسان مایکروسافت برای ارتقای حداکثری قابلیت‌ها، همگی یکجا در مشخصات فنی و فناوری‌های جدید  ps5 و Xbox series x متجلی شده‌اند. کند و کاو در قابلیت‌های سخت‌افزاری و مقایسه‌ی آن‌ها با فناوری‌های روز خالی از لطف نیست و زوایای جالبی از طراحی آن‌ها را برجسته خواهد کرد. در این مطلب از سایت گلن ایت با ما همراه باشید تا با آخرین کنسول های بازی بازار و بررسی عملکرد کنسول ps5 و Xbox series x آشنا شوید.

مقایسه طراحی و ابعاد PS5 و Xbox SX

نسل نهم کنسول‌های گیمینگ مایکروسافت و سونی از نظر ابعاد و طراحی تفاوت‌های بسیار زیادی با یک‌دیگر دارند. بر اساس اطلاعات منتشر شده ارتفاع کنسول پلی استیشن 5 بسیار بیشتر از کنسول ایکس باکس سری ایکس بوده و به 14.9 اینچ می‌رسد، این در حالی است که ارتفاع کنسول مایکروسافت 11.9 اینچ است.

کنسول ps5 وزن بسیار بالا 4.5 کیلویی آن برای نسخه مجهز به درایو نوری و 3.9 کیلوگرمی برای نسخه دیجیتالی است که این محصول را به دومین کنسول گیمینگ بزرگ و سنگین تاریخ تبدیل کرده. بر اساس اطلاعات منتشر شده، وزن کنسول ایکس باکس سری ایکس 4.45 کیلوگرم بوده و تفاوت چندانی با رقیب خود ندارد.

مشخصات فنی آخرین کنسول های بازی بازار

در جدول زیر به مقایسه فنی ps5 و x box series x میپردازیم و سپس به سراغ تشریح زیرمجموعه‌های مهمی از آن‌ها میرویم.

مقایسه پردازنده‌ی مرکزی (CPU) بین آخرین کنسول های بازی بازار

اولین اطلاعاتی که از مدت‌ها پیش درمورد عملکرد کنسول ps5 و Xbox series x فاش شده بود، حاکی از این بود که مایکروسافت و سونی هر دو انتخاب مشابهی برای پردازنده‌ی مرکزی در نظر گرفته‌اند. مغز متفکر تراشه‌ی مرکزی در هر دو کنسول براساس معماری آزمون پس‌ داده‌ و کم‌ نقص Zen 2 ساخت AMD استوار است. در اینجا ۸ هسته‌ی پردازشی داریم که با فناوری SMT توانسته اند ۱۶ رشته ‌ی پردازشی را به‌ صورت همزمان در دستور کار قرار دهند.

در این معماری با افزایش قابل توجه راندمان در بخش IPC  و جبران فاصله با راندمان تک‌رشته‌ای در پردازنده‌های اینتل رو‌به‌رو هستیم و در بخش چند‌‌رشته‌ای و راندمان پردازش‌های موازی هم در برخی مواقع از پردازنده‌های پرچم‌ دار رقیب پیشی گرفته است.

مقایسه پردازنده گرافیکی GPU بین آخرین کنسول های بازی بازار

مهم‌ترین قسمت هر کنسول بازی بخش گرافیکی آن است. تراشه‌ی گرافیکی یا GPU با پردازنده‌ی مرکزی یا CPU هسته‌ی یکپارچه‌ای را تشکیل داده‌اند که APU (مخفف Accelerated Processing Unit به‌معنی واحد پردازشی شتاب‌ داده شده) نامیده می‌شود. تراشه‌ی گرافیکی و پردازنده از حافظه‌ی مشترکی استفاده می‌کنند که حافظه‌ی مورد نیاز هر بخش را به‌صورت پویا تخصیص می‌دهد.  مدت زیادی نیست که مشخصات فنی تراشه‌های اصلی  درهر دو کنسول های بازارنسل بعدی رسما اعلام شده است و بنابراین حالا با دقت بیشتری می‌توان به بررسی قابلیت‌های هر یک و حدود راندمانی که باید از آن‌ها انتظار داشت پرداخت.

دو کنسول ps5 وx box series x از معماری گرافیکی  RDNA 2.0 ساخت AMD استفاده می‌کنند و ساختار یکسانی دارند، اما تعداد هسته‌های گرافیکی و سرعت‌ساعت کاری آن‌ها یکسان نیست. در اینجا دو شرکت به وضوح رویکرد‌های متفاوتی را در مورد آخرین کنسول های بازی بازار را ترجیح داده‌اند.

هسته پردازشی در Xbox

مایکروسافت تعداد هسته‌های پردازشی بیشتر را ترجیح داده و سونی فرکانس کاری بالاتر. کنسول Xbox SX تعداد ۵۲ واحد CU را با فرکانس ثابت ۱۸۲۵ مگاهرتز برای تراشه‌ی گرافیکی در اختیار دارد که تعداد ۳۳۲۸ هسته‌ی سایه‌زن (Shader) را شامل می‌شود. از آنجایی که مایکروسافت گفته این فرکانس در تمام شرایط ثابت است، باید انتظار راندمان پایدار و یک‌دستی را در بخش گرافیکی این کنسول داشته باشیم که راندمان اسمی ۱۲.۱ ترافلاپس را هم یدک می‌کشد: (نتیجه‌ی محاسبات براساس مگافلاپس است که با تقسیم حاصل به‌دست آمده بر عدد یک میلیون، به ترافلاپس تبدیل خواهد شد).

3328Shaders × 1825Mhz × 2 (IPC or instruction per clock) = 12147200MFlops

هسته پردازشی در ps5

اما در سوی دیگر PS5 از تعداد ۳۶ واحد CU با فرکانس متغیری با بیشینه‌ی ۲۲۳۰ مگاهرتز برخوردار است که تعداد ۲۳۰۴ هسته‌ی سایه‌زن را دربر می‌گیرد. فرکانس کاری این قسمت بسته به توان مصرفی و الگوی توانی تعریف شده برای دستگاه ممکن است کاهش یا افزایش پیدا کند. این ۳۶ واحد CU توانی برابر با ۵۸ واحد CU در ساختار PS4 دارند که همین بهبود طراحی به‌تنهایی حدود ۶۰ درصد افزایش راندمان را موجب می‌شود. به‌علاوه، فرکانس کاری این واحدها هم ۲.۷ برابر بیشتر از کنسول PS4 تعیین شده است که این مشخصه هم به افزایش بیشتر راندمان کمک می‌کند. همچنین قرار است به کمک فناوری SmartShift، بخشی از سهم توانی CPU در حالتی که پردازش سنگینی نداشته باشد به GPU منتقل شده و برای افزایش فرکانس و در نتیجه سرعت بیشتر استفاده شود:

2304Shaders × 2230Mhz × 2 (IPC or instruction per clock) = 10275840MFlops

مقایسه راندمان کارت گرافیکی ps5 و Xbox series x

با این اوصاف پیدا کردن نزدیکترین کارت گرافیکی به واحد گرافیک Xbox SX سخت‌تر می‌شود، چرا که تعداد CU-های بسیار بیشتری دارد و AMD هم هنوز محصولی در این رده عرضه نکرده. اما انویدیا محصولات قدرتمندتری دارد که شاید بتوان آن‌ها را همرده‌ی توان آخرین کنسول های بازی بازار مایکروسافت در نظر گرفت. با این توضیح، در سمت Nvidia کارت گرافیک RTX 2080 Super را داریم که ۴۸ واحد SM با توان ۱۱.۱ ترافلاپس دارد و RTX 2080Ti که ۶۸ واحد SM با توان ۱۳.۴ ترافلاپس را ارائه می‌کند. پس واحد گرافیک Xbox SX باید جایگاهی بین این دو، ولی خیلی نزدیک‌تر به RTX 2080 Super را داشته باشد.

بدون اینکه بخواهیم تنها به مقایسه‌ی تئوریک و غیر دقیق براساس ترافلاپس بسنده کنیم، با فرض درنظرگرفتن RTX 2070 Super به‌جای واحد گرافیک PS5 و RTX 2080 Super به‌جای Xbox SX و اطلاعاتی که از بررسی این دو کارت گرافیکی از قبل داریم، می‌توانیم ایده‌ای از تفاوت راندمان این دو کارت در بازی‌ها داشته باشیم. براساس بررسی‌های صورت گرفته می‌دانیم که تفاوت این دو کارت گرافیکی در بازی‌های pc به‌طور متوسط بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است که بسته به رزولوشن مورد نظر ممکن است تغییرمی کند و به همین دلیل می‌توان تفاوت راندمان واحدهای گرافیکی این دو کنسول را در همین اندازه تصور کرد.

تفاوت بین عملکرد گرافیکی آخرین کنسول های بازی بازار

براساس شرح و نمونه‌های مشابهی که از PC عنوان شد، به‌طور مختصر می‌توان گفت خیر، تفاوت ۱۵ یا ۲۰ درصدی در نرخ فریم بازی و مخصوصا بازی‌های مولتی‌پلتفرم یا کیفیت بصری بازی‌ها آنچنان محسوس و بارز نخواهد بود، اما تبصره‌هایی هم وجود دارد:

پهنای باند حافظه می‌تواند در راندمان گرافیکی و نرخ فریم قابل دستیابی تاثیر زیادی ایجاد کند. این تاثیر در رزولوشن‌های بالا مثل 4K به مراتب بیشتر از تاثیر در دقت 1080p خواهد بود. در بازی‌هایpc هم محدودیت پهنای باند حافظه‌ی گرافیکی، به‌عنوان عاملی بالقوه برای کاهش نرخ فریم در رزولوشن‌های 2K و 4K عمل می‌کند. پهنای باند حافظه در هر دو کنسول برای رفع گلوگاه‌های احتمالی نسبت به نسل قبلی بسیار پیشرفت داشته‌اند، اما ۲۰ درصد پهنای باند پایین‌تر حافظه در PS5 در برخی سناریوها می‌تواند در تصمیم‌گیری برای تعیین دقت پردازش بازی یا حفظ نرخ فریم بازی در میزانی ثابت در صحنه‌های سنگین‌تر تا حدودی تعیین کننده باشد.

مقایسه خنک کننده‌ها در آخرین کنسول های بازی بازار

کارکرد پایدار تراشه‌های گرافیکی در فرکانس کاری اعلام شده یکی از مولفه‌های تعیین کننده در رسیدن توان پردازش واحد گرافیکی به میزان ادعا شده برای آخرین کنسول های بازی بازارباشد .امروزه در صنعت pc نمونه‌های زیادی از کارت‌های گرافیکی باتراشه‌های پیچیده و واحدهای پردازشی زیاد با فرکانس‌های کاری در محدوده‌ی ۱.۸ تا ۲.۰ گیگاهرتز داریم که با خنک‌کننده‌های قدرتمند و مدارات تغذیه‌ی مناسب قادر به کنترل توان، حرارت و حفظ پایداری خود هستند.

از طرفی طراحی خنک‌کننده‌ی Xbox SX را هم دیده‌ایم و به طراحی فوق‌العاده و کارکرد آن تا حد زیادی اطمینان داریم. بنابراین از چگونگی کارکرد تراشه‌ی گرافیکی Xbox XS در فرکانس ثابت ۱۸۲۵ مگاهرتز آگاهی داشته و تا زمان بررسی کنسول به آن ایرادی وارد نمی‌کنیم.

کدام یک کارت گرفیک سریع تری دارند؟

در آخرین کنسول های بازی بازار بسیاری از عوامل مختلف در خروجی نهایی آنها تأثیرگذار هستند که پرداختن به همه‌ی آن‌ها دقت بررسی را افزایش خواهد داد. مارک سونی به این نکته اشاره کرده بود که واحد ALU (یا واحد محاسبات منطقی) که توان ترافلاپس بر مبنای آن محاسبه می‌شود، فقط یک بخش از تراشه‌ی گرافیکی است و بخش‌های متعدد دیگری هم هستند که وقتی فرکانس افزایش می‌یابد، آن‌ها هم با سرعت بالاتری کار می‌کنند.

با فرکانس بالاتر، ترسیم‌ها و پردازش بافر دستورها نیز همان‌قدر سریع‌تر می‌شوند و حافظه‌های کَش L1 و L2 نیز پهنای باند بسیار بیشتری خواهند داشت. اما تا جایی که از تجربه‌ی ساخت و نحوه‌ی بهینه‌سازی بازی‌ها برای آخرین کنسول های بازی بازار و سخت‌افزار pc ها رده حرفه‌ای برداشت می‌کنیم، تعداد واحد‌های پردازشی گرافیکی نیز به همان اندازه اهمیت دارند.همیشه می‌توان آن‌ها را با وظایف بیشتر تا میزان ۱۰۰ درصد مشغول ساخت و از آن برای افزایش نرخ فریم (در صورت لحاظ نشدن V-Sync یا قفل فریم)، پردازش در رزولوشن بالاتر، افزایش جزئیات افکت‌های گرافیکی یا در نسل بعدی، برای افزایش تعداد پرتوها در تکنیک رهگیری پرتو برای واقع‌گرایی بیشتر بهره گرفت.

بازی های نسل جدید در آخرین کنسول های بازی بازار

برخی بازی‌های جدید و موتورهای گرافیکی معروف و پُراستفاده هم برای برخورداری از آخرین توان تراشه‌های گرافیکی درPC و به تبع آن درآخرین کنسول های بازی بازار بروزرسانی شده‌ که آخرین نمونه‌ ی آن بازی DOOM Eternal با موتور id Tech 7 است. حتی بازی‌های قدیمی‌تر با فناوری‌های تاریخ گذشته هم در بسیاری مواقع از مزیت هسته‌های پردازشی بیشتر در تراشه‌های گرافیکی جدید بهره‌مند می‌شوند. شاید نمی‌توان هیچ نمونه‌ای بهتر از سری بازی‌های خاطره‌انگیز و فراموش‌ نشدنی Crysis ساخت شرکت کرایتک را با این قابلیت بالقوه مثال زد، چرا که هنوز هم بسیاری از سخت‌افزارهای نه چندان قدرتمند پی‌سی برای اجرای این بازی در آخرین تنظیمات گرافیکی و رزولوشن‌های بالا با چالش مواجه می‌شوند و این موضوع می‌تواند درباره‌ی  کنسول ها نیز صادق باشد.

حافظه‌ی RAM در آخرین کنسول های بازی بازار

اکنون می‌دانیم که مایکروسافت در Xbox Series X از دو نوع تراشه‌ی حافظه‌ی GDDR6 (متشکل از ۶ عدد تراشه‌ی دو گیگابایتی و ۴ عدد تراشه یک گیگابایتی در مجموع ۱۶ گیگابایت) با سرعت ۱۴ گیگابیت بر ثانیه‌ای استفاده کرده است که به دو قسمت منطقی تقسیم شده‌اند. یکی قسمت GPU Optimal (مناسب برای تراشه‌ی گرافیکی) که ۱۰ گیگابایت حافظه با پهنای باند ۵۶۰ گیگابایت بر ثانیه و دومی هم قسمت Standard (مناسب برای CPU و کاربردهای دیگر) که ۶ گیگابایت حافظه با پهنای باند ۳۳۶ گیگابایت بر ثانیه را تشکیل داده است.

از طرفی هم می‌دانیم که عرض باند کنترلر حافظه در تراشه‌ی اختصاصی جدید مایکروسافت ۳۲۰ بیتی است. بنابراین سازندگان این‌بار تصمیم گرفته‌اند که برای اطمینان از کارکرد طراحی خود و در عین حال رسیدن به هدف مورد نظر، به گذرگاه ۳۲۰ بیتی و تقسیم‌بندی حافظه به دو بخش پُر‌سرعت برای GPU و استاندارد برای CPU و بخش‌های دیگر متوسل شوند. راهکاری که به نظر می‌رسد در عین تضمین کارکرد پایدار، بالاترین سرعت را برای تراشه‌ی گرافیکی به ارمغان می‌آورد که از پهنای باند بالای حافظه، بیشترین نفع ممکن را نیز خواهد برد.

نحوه ذخیره‌ سازی در آخرین کنسول های بازی بازار

هر دو شرکت رقیب برای ایجاد تحول اساسی در بخش ذخیره‌سازی و مهم‌تر از آن تجربه کلی کاربران، مصمم به استفاده از SSD به‌جای دیسک‌های مکانیکی متعلق به دهه‌های گذشته درجدیدترین و آخرین کنسول های بازی بازار خود شدند و حالا با آسودگی خاطر می‌توانیم استفاده‌ی طولانی مدت از این دیسک‌های گردان در کنسول‌های خانگیمان را با آن همه دردسر و کندی کارکرد، یک‌جا به فراموشی بسپاریم.

با وجود استفاده از SSD با پروتکل NVMe در هر دو محصول، رویکرد پیاده‌سازی آن توسط سونی با راهکار انتخاب شده به وسیله‌ی مایکروسافت تفاوت‌های مشخصی دارد. به‌لطف اطلاعات تقریبا کاملی که مارک سرنی راجع به نحوه‌ی کار این بخش برملا کرد، حالا می‌دانیم که PS5 از یک کنترلر سفارشی طراحی شده توسط تیم مهندسان سونی در SSD خود بهره‌مند است که در نوع خود ابداعی بی‌همتا در صنعت ذخیره‌ساز‌های پرسرعت کامپیوتری محسوب می‌شود.

نوع تراشه های بکار رفته در آخرین کنسول های بازی بازار

در آخرین کنسول های بازی بازار تراشه‌ی اختصاصی کنترلر ازطریق رابط ۱۲ کاناله به ۱۲ تراشه‌ی NAND-Flash با مجموع ظرفیت ۸۲۵ گیگابایت متصل است و پهنای باند ۵.۵ گیگابایت بر ثانیه را فرآهم می‌کند. در صورت استفاده از الگوریتم فشرده‌سازی، پهنای باند موثر به ۸ یا ۹ گیگابایت بر ثانیه هم افزایش پیدا خواهد کرد. ارتباط تراشه‌ی کنترلر SSD با تراشه‌ی مرکزی هم ازطریق یک گذرگاه ۴ مسیره‌ با استاندارد PCIe 4.0 (با سرعت بیشینه‌ی ۷ گیگابایت بر ثانیه) برقرار می‌شود. به‌گفته‌ی مارک سرنی، امکان استفاده از SSD با رابط NVMe از مدل‌های تایید شده‌ی موجود در بازار هم برای افزایش ظرفیت نصب بازی‌ها وجود دارد.

دسته‌ بازی آخرین کنسول های بازی بازار Xbox Series X و PS5

آخرین کنسول های بازی بازار هر دو با کنترلر‌های جدید معرفی شدند و شرکت سونی جدیدترین دسته بازی خود را با عنوان PS5 DualSense یاد کرد. طراحی این دسته مدرن و جذاب به نظر می‌آید و با دو رنگ سفید و سیاه تزئین شده است. سنسور‌های جدید و هسگر‌های متفاوت این دستگاه تجربه واقع‌گرایانه‌تری را در اختیار افراد قرار خواهند داد.
کاربران همچنین با استفاده از DualSense دیگر نیازی به هدست‌های جدید برای مکالمه با دوستانشان ندارند چرا که این کنترلر‌ها از میکروفن‌های داخلی برخوردارند. گفتنی است؛ علت تغییر ابعاد و شکل دسته بازی جدید شرکت سونی اعمال قطعات متفاوت برای ارتقای سخت افزاری آن بوده است.

دسته بازی کنسول Xbox series x نیز قابلیت‌های جدیدی را در خود جای می‌دهد. شرکت مایکروسافت دسته بازی خود را به ورودی شارژر USB C مجهز ساخته وباطری‌های این دستگاه داخلی و قابل شارژ هستند. نرخ دیرکرد در این دسته‌ها با کاهش چشمگیری مواجه بوده و کاربران از قابلیت بازخورد جدیدی همانند دسته‌های پلی استیشن برخوردار خواهند شد.

فناوری‌های صوتی در آخرین کنسول های بازی بازار

جهش استفاده از فناوری‌های جدید برای القای حس واقع‌گرایی بیشتر از ارکان‌های آخرین کنسول های بازی بازار جدید محسوب می‌شود. اما سونی روی این بخش از تجربه‌ی بازی حساب ویژه‌ای باز کرده و فناوری‌های هیجان‌انگیزی را برای بهبود شنیداری معرفی کرده است که تا به حال در هیچ محصولی سابقه نداشته است. ps5 با فناوری Tempest Engine قصد دارد انقلابی در فناوری‌های موجود ایجاد کند و بتواند منابع صدایی متعدد را برای گیمر بازتولید کند و موقعیت هر یک از این صداها را قابل تشخیص سازد.

بیشتر بازی‌سازان در شرایط کنونی تمرکز زیادی روی تولید صداهای محیطی با فناوری مدرن ندارند و ازمهندسین متخصص صدا استفاده نمی‌کنند. امیدواریم با در دسترس قرار گرفتن این فناوری‌های جدید، رویکرد توسعه‌دهندگان هم در مورد صدا تغییر کند و مایکروسافت هم به تبعیت از سونی روی مقوله‌ی صدا در بازی‌ها نوآوری‌های درخوری به کاربران معرفی کند.

بین آخرین کنسول های بازی بازار کنسول Xbox series x بهتر است یا ps5؟

حال میخواهیم آخرین کنسول های بازی بازار کنسول Xbox series x و ps5 را باهم مقایسه کنیم، بدون شک نبود نسخه دیجیتالی کنسول Xbox Series X رقابت را برای مایکروسافت دشوار می‌کند، زیرا قیمت 399 دلاری نسخه دیجیتالی پلی استیشن 5 به شدت وسوسه انگیز است. که کنسول پلی استیشن عناوین انحصاری بیشتر و موفق‌تری نسبت به ایکس باکس دارد و این به عنوان یکی از برگ‌های برنده شرکت سونی در نظر گرفته می‌شود. ps5 و Xbox series x با قدرت فوق‌العاده خود قرار است کاربران سراسر جهان را شگفت‌زده کنند. این که کدام کنسول برتر است نه تنها به کاربران بستگی دارد بلکه پس از اجرای بازی‌های قدرتمند طی سال‌های آینده مشخص می‌شود.

با این حال می‌توان گفت برای افرادی که تمایل دارند هزینه کمتری را بپردازند کنسول دیجیتالی ایکس باکس بهتر است. از طرفی دیگر افرادی که می‌خواهند قدرت بیشتری را با نسخه دیجیتال PS5 تجربه کنند می‌توانند سونی را به عنوان برنده رقابت‌ها در نظر بگیرند.